Szkodniki roślin i zwierząt
- Szczegóły
- Kategoria: Przegląd polskiej prasy rolniczej
Niebezpieczne gryzonie, niebezpieczne rodentycydy / Stanisław Ignatowicz
(Bydło 2013 nr 10, s.64-69)
Od dnia 1 września 2013 roku obowiązuje Rozporządzenie Parlamentu Europejskiego i Rady (UE) nr 528/2012 z dnia 22 maja 2012 r. w sprawie udostępniania na rynku i stosowania produktów biobójczych. Gryzonie, a w szczególności szczury są nosicielami wielu groźnych chorób, jak dżuma, salmonelloza, włośnica, gorączka szczurza czy leptospiroza. Biorą też udział w krążeniu włośnia krętego – pasożyta zagrażającego zarówno zdrowiu ludzi, jak i zwierząt. Dodatkowo myszy i szczury roznoszą pałeczki Salmonella typhimurium i S. enteritidis, które wywołują zatrucia pokarmowe. Mogą też zaatakować i pogryźć ludzi, zwierzęta domowe i hodowlane.
Jak podkreślano w Rozporządzeniu nr 528/2012 produktu biobójcze mogą być niebezpieczne dla ludzi, zwierząt i środowiska, dlatego ich stosowanie powinno być zrównoważone i przeprowadzane zgodne z zaleceniami umieszczonymi na etykiecie. Istnieje kilka sposobów i metod stosowania produktów biobójczych przeznaczonych do zwalczania gryzoni, za pomocą których można ograniczyć zużycie rodentycydów do niezbędnego minimum. Ich zastosowanie opiera się na wykorzystaniu nietoksycznej przynęty pokarmowej w formie bloczków woskowych („Wabiwax”, „Wabikostka”). Należą do nich:
- zastosowanie nietoksycznych przynęt w monitoringu gryzoni,
- technika „bait&switch” – nietoksyczną przynętę umieszcza się w karmnikach i po stwierdzeniu jej użytkowania wymienia się ją na gryzoniobójczą kostkę lub saszetkę pasty rodentycydu z grupy jednodawkowych antykoagulantów,
- wykorzystanie nietoksycznych przynęt w chwytaczach (pułapkach żywołownych),
- technika „pulsacyjna” – polega na rozmieszczeniu w miejscach aktywności szczurów dużej liczny karmników deratyzacyjnych z małą ilością trutki, w celu zmniejszenia konkurencji na pokarm. Po kilkunastu dniach karmniki są opróżniane i przez tydzień pozostają puste. W tym czasie ginie pierwsza grupa szkodników. Następnie czynność powtarza się, aż do całkowitej eliminacji populacji. Po zakończeniu całej akcji zalecany jest dokładny monitoring aktywności gryzoni wewnątrz i na zewnątrz budynku.
Oprac. Joanna Radziewicz
Trojszykom nie daj żyć / Stanisław Ignatowicz
(Nowoczesna Uprawa 2013 nr 12, s.52-54)
Do szkodników zagrażających magazynom zbożowym i surowcom do przemiału należą trzy gatunki trojszyków: trojszyk ulec, trojszyk gryzący i trojszyk większy. Zarówno larwy, jak i osobniki dorosłe żerują i zanieczyszczają produkty takie jak: ziarno zbóż, mąka, groch, fasola, nasiona, orzechy, warzywa, suszone owoce, przyprawy, tytoń, czekolada mleczna, mleko w proszku, pasze i pieczywo. Podczas żerowania wydzielają lotne związki zapachowe – chinony, które zmieniają właściwości zaatakowanego produktu (zapach, smak, barwę).
Ponadto przechowywane wyroby są infekowane mikroorganizmami przenoszonymi w ciele trojszyków i występującymi w ich odchodach, co wpływa na zmianę ich walorów smakowych i zapachowych.
Aby zminimalizować ryzyko występowania tych szkodników należy usuwać wszelkie resztki produkcyjne znajdujące się w szparach ścian, podłóg i innych zakamarków magazynu. Ważne jest, aby obecność trojszyków była wykryta jak najszybciej, bowiem ich populacja rozmnaża się w rekordowym tempie. Trzeba również ocenić stan opakowań, czy nie ma w nich drobnych otworów. Do wczesnego wykrywania tych chrząszczy używa się pułapek feromonowych „Window trap” oraz pułapek Panko z atraktantem pokarmowym.
W ochronie przechowywanych produktów ważne miejsce zajmuje profilaktyka. Chodzi tu o proste ogólnogospodarcze zabiegi higieniczno-sanitarne, których celem jest niedopuszczenie do rozwoju szkodników. W pomieszczeniach brudnych i zapylonych aktywność wielu środków owadobójczych jest bardzo krótka.
Insektycydy kontaktowe można stosować do powierzchniowego opryskiwania pustych pomieszczeń magazynowych i inwentarskich także do opryskiwania i zaprawiania ziarna. Jeśli budynek jest silnie opanowany przez trojszyki, wówczas należy spryskać nie tylko jego części wewnętrzne, ale i ściany zewnętrzne. Po zabiegu pomieszczenie powinno być zamknięte, przez co najmniej 4 godziny.
Zwalczanie troszyków żerujących w zbożu polega na stosowaniu preparatów gazowych, czyli fumigacji. Wykazują one działanie silnie trujące, więc tego typu zabiegi powinny być przeprowadzane tylko przez przeszkolone ekipy, posiadające specjalne uprawnienia w tym zakresie.
Do działań ochronnych zalicza się także wykorzystywanie środków ochrony roślin zawierających fosforek glinu. Trzeba jednak pamiętać, że stosowanie tylko tych preparatów może doprowadzić do wykształcenia się rasy trojszyków odpornych na ten fumigant. Aby opóźnić ten proces fosfowodór należy rozprowadzać w pomieszczeniach zamkniętych, zapewniających wysoką gazoszczelność. W nieszczelnych magazynach czy przechowalniach można gazować tylko po specjalnym przykryciem.
Oprac. Joanna Radziewicz
