Hodowla zwierząt
- Szczegóły
- Kategoria: Przegląd polskiej prasy rolniczej
Świnka wietnamska – idealna w agroturystyce / Radosław Kożuszek
(Poradnik Gospodarski 2011 nr 7/8, s.47-49)
Wietnamska świnka zwisłobrzucha to obecnie bardzo popularne zwierzę hodowane gospodarstwach agroturystycznych. Pochodzi ona z południowo-wschodniej Azji i wywodzi się od świni bindeńskiej. Swą popularność zawdzięcza zabawnemu wyglądowi, małym rozmiarom i miłemu usposobieniu.
Do Europy pierwsze osobniki trafiły w 1886 roku z okazji otwarcia Ogrodu Zoologicznego w Budapeszcie. Cechą charakterystyczną tego gatunku jest zwisający brzuch, który ze względu na bardzo krótkie nóżki, dużą jamę brzuszną, łagodny grzbiet i ugięcie tylnych nóg prawie dotyka ziemi. Głowa świnki jest mała, z krótkimi stojącymi uszami, ryj jest krótki i zadarty, a między czołem a ryjkiem znajduje się specyficzne wklęśnięcie. Skóra jest gruba i pofałdowana, pokryta szczeciną. Istnieje wiele odmian barwnych tych zwierząt. Świnie dorastają w kłębie do 50 cm i ważą około 60 kg. Dobrze adoptują się do polskich warunków klimatycznych i można utrzymywać je na pastwiskach lub wolno na podwórku.
Świnie wietnamskie trzymane są w kojcach o wielkości co najmniej 2,5 x 2,5 m (dla jednego osobnika), które najlepiej wykonać z metalowych, gładkich elementów. Podłoga w chlewiku powinna być betonowa lub wyłożona kaflami, bądź cegłami. W każdym kojcu powinno znaleźć się koryto i miejsce na ogrodzony murem wybieg. Na ściółkę dla świń idealnie nadaje się słoma.
Pastwiskowy chów świnek wietnamskich prowadzimy na ogrodzonych wybiegach, z wieloma ocienionymi miejscami. Najlepiej obsadzić je topinamburem, kukurydzą, słonecznikiem i trawami Zwierzęta te nie posiadają bujnej sierści ani gruczołów potowych, dlatego źle znoszą upały. Tarzanie się w błocie daje im naturalną barierę ochronną przed promieniami słonecznymi. Wybieg letni dobrze jest też wyposażyć w wigwam.
Świnki wietnamskie żywią się paszami oraz ześrubowanym ziarnem jęczmienia z małym dodatkiem owsa. Można im też podawać warzywa (marchew, buraki, brukiew), parowane bądź gotowane ziemniaki wymieszane z zielonką (w małych ilościach), cięte zielonki (trawy, chwasty, koniczyny) oraz odpadki kuchenne (także mięsne). Stosując żywienie ekstensywne, z niewielką ilością pasz wysokoenergetycznych uzyskać można tusze nieotłuszczone idealnie nadające się do pieczenia na ruszcie.
Ciąża tych zwierząt trwa średnio 115 dni, a krycie loch najlepiej przeprowadzać od stycznia do marca. Po urodzeniu dobrze jest wykonać zabieg obcinania kiełków, aby prosięta nie kaleczyły sutków matki. U młodych nie stosuje się żadnych szczepień ochronnych, natomiast dwa razy do roku powinno się przeprowadzać zabieg odrobaczania wszystkich osobników. Świnie cechuje duża plenność, gdyż w ciągu roku można uzyskać dwa mioty od lochy liczące powyżej 10 sztuk prosiąt. Do rozpłodu powinno się przeznaczać samice w wieku 7-8 miesięcy, natomiast samce dopiero po ukończeniu 1 roku życia. Zwierzęta te żyją średnio 10 lat.
Oprac. Joanna Radziewicz
Hodowla sarny / Krzysztof Lewandowski
(Poradnik Gospodarski 2011 nr 7/8, s.46)
W Polsce pogłowie sarny liczy się w przybliżeniu na około milion sztuk. Fermy saren są zakładane głównie ze względu na mięso i skóry, które są wykorzystywane do produkcji zamszu.
Kwatery przeznaczone do hodowli tego zwierzęcia powinny zajmować powierzchnię 3-4 hektarów i być podzielone na dwie części (jedna obsadzona trawą, druga drzewami). Dobrze jest, aby wewnątrz znajdowała się wiata, chroniąca je przed wiatrem. Kwatery grodzi się siatkami o dużych oczkach i wysokości 2-2,5 metra. Ogrodzenie powinno być stabilne i trwałe, aby uciekające w popłochu zwierzęta nie zrobiły sobie krzywdy. Liczba kwater waha się od 3 do 4, aby sarny od wiosny do zimy miały pod dostatkiem trawy. Oprócz trawy powinny być one obsadzone drzewami, które służą zarówno za pokarm, jak i za osłonę. Bramy pomiędzy kwaterami powinny być szerokie na 5 metrów. W gospodarstwie powinna znajdować się też kwatera weterynaryjna.
Dorosła sarna zjada dziennie 4-5 kg roślinnej karmy. Ciężar ciała przeciętnego osobnika dochodzi do 25 kg. Żyją 12-14 lat. Dojrzałość płciową osiągają po 2 latach. Ruje samic występują w lipcu i sierpniu, natomiast w listopadzie i grudniu rui dostają samice niezapłodnione latem. Młode rodzą się w maju, czerwcu. Sarny nie żyją w systemach haremowych.
Sarny można kupić z ogrodów zoologicznych oraz ferm hodowlanych. Przy zakupie warto zwrócić uwagę na stan ich zdrowia, wiek oraz płochość. Koszt zakupu jednego osobnika to około 1 tysiąc zł.
Zwierzęta powinny mieć pod dostatkiem siana (3-5 kg/osobnika dziennie), owsa oraz dostęp do młodych pędów malin i drzew. Sarny dziennie wypijają 2-3 litry wody, w paśnikach ustawia się też lizawki. Zimą zwierzęta jedzą również żołędzie, orzeszki bukowe i wierzchołki jeżyn. Kontrola weterynaryjna powinna odbywać się raz na kwartał.
Na ubój przeznaczane są zwierzęta 2-3 letnie. Najsmaczniejsze mięso jest porą jesienno-zimową. Pokaleczone kozły eliminuje się ze stada, aby nie dopuścić do niekorzystnych zmian genetycznych.
Oprac. Joanna Radziewicz
Ślimaczy biznes / Radosław Kożuszek
(Poradnik Gospodarski 2011 nr 7/8, s.50-52)
Ślimaki użytkuje się ze względu na smaczne mięso i jaja. Ślimak hodowlany Helix aspersa maxima pochodzi z rodziny Helicidae. Prym w produkcji mięsa ślimaczego pozyskiwanego z tego gatunku wiodą kraje Europy Zachodniej – Francja, Niemcy, Holandia i Belgia. Ślimak szary duży osiąga masę ciała od 16 do 40 g, a jego muszla osiąga rozmiary 30-50 mm. Częścią jadalną tego mięczaka jest głowa oraz stopa, które separuje się w momencie usunięcia worka trzewiowego i muszli. Do celów konsumpcyjnych wykorzystuje się również jaja ślimaka szarego dużego, które stanowią ekskluzywny kawior ślimaczy. Na wolności gatunek ten objęty jest całkowitą ochroną.
Ślimak szary mały osiąga całkowitą masę ciała od 10 do 16 g i cieszy się bardzo dużą popularnością wśród europejskich konsumentów. Jada się go w całości, odrzucając jedynie muszlę.
Ślimaki szare duże hoduje się w specjalnych kuwetach (przez cały rok) w temperaturze 16-220C, przy odpowiednim systemie nawodnienia i oświetlania lub w parkach hodowlanych (w okresie letnim). Korzystne jest połączenie tych dwóch sposobów, ponieważ pozwala to obniżyć koszty hodowli i zmniejszyć pracochłonność.
Ślimaki nie lubią przeciągów i nagłych zmian temperatur, wilgotności czy oświetlania, dlatego przed wejściem do budynku, czy szklarni powinno się umieścić kurtynę, zapobiegającą podmuchom zimnego powietrza i kurzowi. Dla zabezpieczenia mięczaków przed różnego rodzaju zarazkami zaleca się montaż maty dezynfekcyjnej nasączonej płynem odkażającym. Temperatura dla rosnących ślimaków powinna oscylować w granicach 240C przy wilgotności 80 proc. Dobrze jest też wyposażyć pomieszczenia w system zraszający. Przy czym należy pamiętać, że woda powinna być podgrzana do temperatury panującej w pomieszczeniu. Ślimaki karmi się raz dziennie 6 dni w tygodniu, specjalnie do tego celu przygotowaną paszą składającą się z: kukurydzy, pszenicy oraz soi z dodatkiem ziemi (torf, piasek i kreda pastewna). Siódmego dnia nie podajemy zwierzętom karmy, aby ich organizm mógł odpocząć. Od połowy maja ślimaki można utrzymywać w zagrodach polowych lub szklarniowych.
Ślimaki szare są obojnakami, które rozmnażają się przez zapłodnienie krzyżowe. Każde zwierze jest jednocześnie samcem i samicą, ale zapłodnienie może nastąpić tylko w przypadku, gdy dwa osobniki połączą się i wymienią materiałem genetycznym. Skrzynie rozrodcze powinny być odpowiednio oświetlone i przechowywane w temperaturze 18-220C, przy wilgotności względnej w granicach 70-90 proc. Ślimaki – reproduktory żywi się specjalnymi suchymi mieszankami paszowymi. W jednorocznym cyklu hodowlanym ślimaki szare w okresie od lutego do kwietnia składają od 1 do 2 złóż jaj, liczących średnio około 150 sztuk. Czas inkubacji wynosi 12-16 dni. Po około 12-16 tygodniach od pierwszej kopulacji mięczaki przestają składać jaja. Musimy je wówczas wprowadzić w stan hibernacji, która służy regeneracji organizmu. Stan ten trwa 12-24 tygodni. W stosunku do liczby inkubowanych jaj, ilość uzyskanego wylęgu ślimaka szarego wynosi 60-80 proc.
Gotowe do sprzedaży ślimaki powinny mieć nieuszkodzone, gładkie i lśniące muszle, a ich brzeg musi być lekko wywinięty. Umieszcza się je w drewnianych skrzyniach, lekko podsusza, a następnie przenosi do magazynów-chłodni, gdzie w sterowanych warunkach mikroklimatycznych zwierzęta są przygotowywane do hibernacji. Produkcja biomasy towarowej ślimaka szarego dużego w 6-7 miesięcznym cyklu hodowlanym wynosi 3-4 kg/m2.
Oprac. Joanna Radziewicz
Gęś – towar eksportowy / Grzegorz Ignaczewski
(Top Agrar Polska 2011 nr 8, s.38-43)
Rekordowy pod względem wielkości produkcji gęsi był rok 2008, kiedy sięgnęła ona 7 mln sztuk. W ubiegłym roku wyprodukowano ponad 5,5 mln sztuk tych zwierząt, przy czym około 95 proc. trafiło na rynki zagraniczne, głównie do Niemiec.
Technologia chowu gęsi owsianej przypomina nieco opas bydła, a ich tucz w znacznym stopniu oparty jest na zielonkach. Cykl produkcyjny trwa średnio 16-17 tygodni. W tym czasie zwierzęta powinny osiągnąć masę 6,3-6,7 kg/szt. Rozpoczyna się on od wpuszczenia jednodniowych piskląt do zdezynfekowanych pomieszczeń, o temperaturze około 300C, przy wilgotności względnej na poziomie 65-75 proc. W kolejnych dniach temperaturę w kurniku można obniżać, a przy sprzyjających warunkach pogodowych już dziesięciodniowe osobniki mogą być wypuszczane na wybieg w ciągu dnia. Po ukończeniu sześciu tygodni, gdy ptaki mają wykształcony gruczoł kuprowy, mogą przebywać na powietrzu przez całą dobę.
Gęsi początkowo żywi się wyłącznie paszami treściwymi, następnie dochodzą zielonki (żyto, owies, zielonka łąkowa, kukurydza), a ostatni etap to żywienie samym ziarnem owsa. Pokarm stanowi około 70 proc. kosztów produkcji gęsi. Pozostałe nakłady są związane z opieką weterynaryjną, ogrzewaniem i robocizną.
Gęsi należą do ptaków odpornych, jednak także im zagrażają choroby. Do najważniejszych można zaliczyć: chorobę Derzsyego, pasterelozę, różycę, salmonellozę, aspergilozę, kandydozę oraz robaczycę. Dlatego w chowie tych zwierząt konieczne jest stosowanie dodatków witaminowych oraz szczepień zgodnie z harmonogramem profilaktyki.
Opłacalność chowu gęsi nie jest stabilna. W dobrym roku można zarobić około 5 zł/szt. Ponieważ tucz gęsi to produkcja typowo sezonowa, dobrze jest wyposażyć budynki tak, aby po jej zakończeniu można było prowadzić hodowlę innych ptaków np. indyków.
Oprac. Joanna Radziewicz
