Uprawa i nawożenie

Wybrać odmianę / Marta Szperek

(Owoce Warzywa Kwiaty, 2015 nr 1, s.26-27)

W ostatnich latach w Polsce wzrosło zainteresowanie uprawą brokułów, szczególnie na zbór jesienią. Wśród propozycji odmianowych wyróżnia się:

Covina F1- odmiana średniowczesna, polecana na rynek warzyw świeżych i do przetwórstwa, do zbioru latem i jesienią. Tolerancyjna na fioletowienie i jamistość głąba, bez tendencji do przerastania róży liśćmi.

Triton F1- odmiana polecana na rynek warzyw świeżych i do przetwórstwa. Czas wegetacji 68-75 dni.

Parthenon F1- odmiana polecana na rynek warzyw świeżych i do przetwórstwa. Czas wegetacji 75-85 dni, odporna na warunki stresowe.

Chronos F1- czas wegetacji 65-68 dni, odporna na niską temperaturę, dobrze sprawdza się w uprawie poplonowej.

Stromboli F1- odmiana polecana na rynek warzyw świeżych, do uprawy w tunelach foliowych, pod okryciami i na otwartym gruncie na zbiór jesienny. Nie wykazuje skłonności do przerastania liśćmi.

Jeremy F1- odmiana wczesna, plenna, nadająca się do zbioru przez cały sezon. Czas wegetacji 70-75 dni. Rośliny nie tworzą bocznych odrostów.

Troll F1- odmiana polecana na rynek warzyw świeżych i do mrożenia, nadająca się do dłuższego przechowywania.

Sirtaki F1- odmiana bardzo wczesna przeznaczona do zbioru wiosną z uprawy w tunelach i pod okryciami. Czas wegetacji 55-60 dni.

Ironman F1- odmiana uniwersalna polecana głównie na rynek warzyw świeżych, chociaż nadaje się też do przetwórstwa. Czas wegetacji 70-78 dni.

SV1002BL F1- odmiana tolerancyjna na przerastanie róży liśćmi i tworzenie pustych komór w łodydze. Czas wegetacji 75-85 dni.

Steel F1- odmiana polecana na rynek warzyw świeżych i do przetwórstwa, przeznaczona do zbioru późnym latem i jesienią. Czas wegetacji 80-100 dni.

SV0099BL F1- pierwsza odmiana przystosowana do zbioru mechanicznego. Czas wegetacji 70-78 dni, odporna na warunki stresowe.

Orantes F1- odmiana polecana na rynek warzyw świeżych i do przetwórstwa, do zbioru przez cały sezon. Czas wegetacji 70-75 dni, odporna na warunki stresowe.

Monaco F1- odmiana polecana do przetwórstwa, do zbioru latem i jesienią. Czas wegetacji 80-90 dni.

Monrello F1- odmiana polecana do zbioru pod koniec września, plenna, z przeznaczeniem do przetwórstwa. Czas wegetacji 85-90 dni.

Batory F1- odmiana polecana na rynek warzyw świeżych i do przetwórstwa, do zbioru od początku września. Czas wegetacji 80-85 dni, odporna na warunki stresowe i tolerancyjna na jamistość głąba.

 

Oprac. Joanna Radziewicz

 

Gospodarska płodozmianowa – korzyści i uwarunkowania / Andrzej Wieczorej

(Śląskie Aktualności Rolnicze, 2015 nr 2, s. 2)

Niekorzystnym zjawiskiem w produkcji roślinnej, o bardzo daleko sięgających następstwach stało się duże uproszczenie struktury zasiewów, czyli praktycznie odejście nie tylko od płodozmianu, ale odrzucenie zasad racjonalnego zmianowania.

Mówiąc o płodozmianie, mamy na myśli wieloletni system organizacji produkcji roślinnej w gospodarstwie polegający na:

  • Dokonaniu wyboru gatunków roślin towarowych i pastewnych, które będą uprawiane w płodozmianie.
  • Ustaleniu ilości nawozów organicznych produkowanych w gospodarstwie, określeniu kolejności (następstwa) roślin w zmianowaniu.
  • Przyjęciu liczby pól płodozmianu, z której będzie wynikać czas przerwy w uprawie gatunków roślin na tym samym polu, podziale rozłogu gospodarstwa na pola zbliżonej wielkości, w liczbie odpowiadającej liczbie pól płodozmianu.

 

Następstwa odejścia od płodozmianu odczuwane są wyraźnie i dotkliwie przez, praktykę rolniczą jako:

  • Zwiększone porażenie roślin przez choroby, będące skutkiem zmniejszenia aktywności biologicznej gleby i redukcji liczby gatunków drobnoustrojów glebowych.
  • Spadek plonów uprawianych roślin, związany ze zjawiskiem „zmęczenia gleby”.
  • Powstawanie w glebach substancji biologicznie czynnych, ujemnie oddziaływujących na rośliny.
  • Pojawianie się w dużym nasileniu gatunków chwastów typowych dla roślin przeważających w strukturze zasiewów lub uprawianych w monokulturze i ryzyko wytworzenia się zjawiska odporności chwastów na herbicydy.
  • Jednostronne wyczerpywanie z gleby składników pokarmowych, a w przypadku gospodarstw bezinwentarzowych.
  • Spadek zawartości próchnicy w glebie.

Oprac. Aleksandra Szymańska

 

Warto podkiełkować ziemniaki / Katarzyna Rębacz

(Warzywa, 2014 nr 12, s. VI-VII)

Podkiełkowanie sadzeniaków ziemniaka sprzyja nie tylko przyspieszeniu wschodów i uzyskaniu wcześniejszego plonu handlowego odmian bardzo wczesnych i wczesnych, ale również wpływa na: lepsze wykorzystanie wody i składników mineralnych przez system korzeniowy, wyrównanie plantacji przez eliminację sadzeniaków chorych i niewykształconych, możliwość sadzenia bulw w mniej ogrzaną glebę, zwiększoną odporność roślin na porażenie patogenami, szybki i równomierny wzrost roślin w początkowym okresie wegetacji, zmniejszenie szkód powodowanych przez rizoktoniozę, alternariozę, czarną nóżkę i zarazę ziemniaka, przyspieszenie zbioru na okres wyższych temperatur oraz zwiększenie plonu handlowego przy wcześniejszych terminach zbioru, a co za tym idzie uzyskanie wyższej ceny sprzedaży.

Aby pobudzić bulwy do kiełkowania, zdrowe, posortowane sadzeniaki umieszcza się na 6-8 tygodni przed planowanym sadzeniem w ażurowych skrzynkach w dwóch lub trzech warstwach, tak, aby światło docierało do każdej bulwy. Następnie w specjalnie przystosowanych pomieszczeniach przechowuje się skrzynki ustawione jedna na drugiej w odstępie około 0,5 metra. Podkiełkowanie udaje się najlepiej, gdy minimalna ilość światła w ciągu doby wynosi 10-12 godzin, temperatura kształtuje się na poziomie 12-150C, a wilgotność powietrza zamyka się w granicach 80-85 proc. W trakcie trwania całego procesu należy zmieniać układ skrzynek, aby mieć wzgląd na przebieg rozwoju kiełków oraz wyeliminować ewentualne źródła chorób.

W ogrodnictwie sadzeniaki można podkiełkować w torfie otrzymując w ten sposób formy z wykształconymi korzeniami. Czas podkiełkowania trwa wówczas około 4-6 tygodni. Jest to jednak zabieg praco- i kapitałochłonny, niezbyt opłacalny na szeroką skalę.

 

Oprac. Joanna Radziewicz

Wysyp nowych odmian / Marek Kalinowski

(Tygodnik Poradnik Rolniczy, 2015 nr 6, s. 26)

Pod koniec stycznia 2015 r. swoje posiedzenia w Centralnym Ośrodku Badania Odmian Roślin Uprawnych miały: Komisja ds. Rejestracji Odmian Buraka, Komisja ds. Rejestracji Odmian Roślin Zbożowych i Komisja ds. Rejestracji Odmian Roślin Oleistych i Włóknistych.

Podczas posiedzenia zaopiniowano wpisanie do krajowego rejestru szesnastu odmian:

  • buraka cukrowego, tj. Admiral, Amazonia, Bravo, BTS 275, BTS 955, Contenta, Denzel, Fantazja, Graciana KWS, Hammond, Jagger, Marinus, Picobella KWS, Silezja, Sobieski, Toleranza KWS;
  • i trzech odmian buraka pastewnego (Syriusz Bis, Cyklamen, Solidar Bis).

Na posiedzeniu zaopiniowano też wpisanie do krajowego rejestru 11 nowych odmian zbóż jarych:

  • jęczmień – 3 (Britney, KWS Fabienne, Radek);
  • owies zwyczajny – 2 (Nawigator, Paskal);
  • pszenica orkisz – 1 (Wirtas);
  • pszenica zwyczajna – 3 (Goplana, Kamelia, Serenada);
  • pszenżyto – 2 (Puzon, Sopot).

Zaopiniowano również wpisanie do krajowego rejestru czternastu odmian

  • rzepaku ozimego (Alvaro KWS, Amazon, Anderson, Atora, DK Exaltem DK Exedo, DK Exsor, Kuga, Mentor, Nimbus, SY Alistorm, SY Florida, SY Medal, Thure)
  • i czterech odmian rzepaku jarego (Agra, Mandela, Medicus, Menthal).

Te nowości rzadko w roku rejestracji są dostępne w sprzedaży. Warto jednak zapamiętać nazwy najnowszych odmian, bowiem każda nowa odmiana wpisywana do rejestru wnosi postęp.

Oprac. Aleksandra Szymańska

 

Kawa z cykorii / Anna Jama-Rodzeńska

(Ekonatura, 2015 nr 2, s. 5)

Cykoria korzeniowa jest rośliną rzadko uprawianą w naszym kraju. Jej znaczenie gospodarcze sprowadza sie nie tylko do produkcji namiastek napojów kawowych, ale także jest rośliną paszową.

Roślina należy do rodziny astrowatych, a w uprawie polowej znaczenie mają dwa gatunki: cykoria korzeniowa oraz upra­wiana jako warzywo cykoria sałatowa.

Ta pierwsza wytwarza dobrze rozwinięty korzeń palowy, który jest najważ­niejszym elementem w produkcji kawy zbożowej i naturalnej. Pierwsza polska fabryka przerobu cykorii powstała we Włocławku w 1816 r. W latach następnych wokół miast powstawały plantacje cykorii, a napój kawowy był popu­larny wśród mieszkańców ubogich rejonów Wielkopolski i Śląska. Surowcem leczniczym jest korzeń oraz ziele. Korzeń cykorii podlega procesowi suszenia, praże­nia i rozdrobnieniu.

Korzeń tej rośliny zawiera polisacharydy, w największej ilości inulinę, mniej glukozy, fruktozy, sacharozy. Najważniejszym składnikiem korzenia cykorii jest inulina, która pełni bardzo ważną funkcję w naszym organizmie, a naturalnym jedynym miejscem jej występowania jest nie tylko topinambur, ale właśnie cykoria.

Nie zawiera w swoim składzie kofeiny, za to ma dużą ilość błonnika, węglowodanów, białka i niewiele tłuszczu. Jest war­tościowa ze względu na obecność witaminy B i składników mine­ralnych (wapń, magnez, fosfor).

Znaczenie mają także liście i łodygi cykorii (w stanie świeżym i zakiszonym), które wykorzystuje się na cele paszowe. Pasza z tej rośliny zawiera znaczne ilości białka, witaminy A, B, C. Na cele paszowe przeznacza się również korzenie, które przewyższają nawet wartość korzeni buraków cukrowych.

Wykazuje także działanie lecznicze: żółciopędne, żołądkowe i moczopędne. Jako środek żółciopędny pobudza wątrobę do produkcji żółci, a żołądek do produkcji soku żołądko­wego, co ma znaczenie w trawieniu i przyswajaniu pokarmów. Ma wpływ także na poprawę przemiany materii i poprawę łak­nienia.

Oprac. Aleksandra Szymańska

 

Soja na ciepłe i dobre gleby / Jacek Daleszyński

(Top Agrar Polska, 2015 nr 1, s.90-91)

 

Uprawa soi wymaga dużego nasłonecznienia i stosunkowo wysokich temperatur. W Polsce największym zainteresowaniem cieszą się formy wczesne i bardzo wczesne. Zarejestrowane są trzy odmiany, natomiast pozostałe oferowane na rynku to głównie odmiany zagraniczne z katalogu CCA, nie modyfikowane genetycznie.

Soja jest dość wymagająca pod względem doboru stanowiska. Najlepiej rośnie na glebach o kompleksie pszennym, szybko nagrzewających się i dobrze uwilgotnionych (klasa I-III). Gatunek ten nie toleruje gleb kwaśnych, z dużą ilością przyoranych resztek pożniwnych i obornika. Granica odczynu, poniżej którego uprawa soi zawodzi, to pH 6,5.

Dobrym przedplonem dla tej rośliny są zboża ozime, kukurydza i buraki cukrowe. Nie zaleca się natomiast wysiewu po innych bobowatych i rzepaku. W tradycyjnym systemie uprawy zaleca się wykonanie głębokiej orki. Większość zabiegów hodowlanych należy koniecznie wykonać jesienią, natomiast w okresie wiosennym ograniczyć się tylko do przejazdu agregatu uprawowego.

Do wytworzenia 1 tony nasion rośliny potrzebują: 75 kg azotu, 25 kg fosforu i 35 kg potasu. Rośliny powinny być też zasilane magnezem i siarką, które najlepiej jest podać w formie dolistnej. Najlepszym terminem siewu soi jest ostatnia dekada kwietnia i pierwsza dekada maja. Najważniejsze w uprawie są jednak temperatura i wilgotność gleby. Stanowisko powinno być ogrzane do 10-120C na głębokości siewu (3-6 cm). Norma wysiewu wynosi od 60 do 90 nasion/m2, przy szerokości między rzędami 12,5-25 cm.

Materiał siewny to dość kosztowy element uprawy soi. Ceny nasion wahają się od 750 zł/ha do 1 tys. zł/ha. Przed siewem warto je zaprawić substancjami grzybobójczymi zalecanymi dla grochu. Powinny być też zaszczepione bakteriami brodawkowymi, ale już po zastosowaniu zaprawy, bezpośrednio przed siewem.

W warunkach klimatycznych naszego kraju soi jak dotąd nie zagrażały szkodniki i choroby. Owady zwalczano podobnie, jak w innych roślinach strączkowych. Wśród chorób można wymienić askochytozę soi i rdzę, które nie powodują większych start.

Cena soi w skupie kształtuje się na poziomie 1,3-1,4 tys. zł/t. Przy plonach poniżej 2 t/ha uprawa tego gatunku jest raczej nieopłacalna.

 

Oprac. Joanna Radziewicz

 

Submit to FacebookSubmit to Google PlusSubmit to Twitter