Ekologia i środowisko
- Szczegóły
- Kategoria: Przegląd polskiej prasy rolniczej
Mini zoo, czyli agroturystyczne zezwierzęcenie / Dominika Jankowska
(Twój Doradca. Rolniczy Rynek, 2016 nr 10, s. 46-47)
Agroturystyka, jako forma wypoczynku, funkcjonuje w naszym kraju już od jakiegoś czasu i rozwija się całkiem dobrze. W niektórych rejonach, szczególnie na obszarach górskich funkcjonuje wiele gospodarstw o podobnej strukturze. Dlatego niektórzy właściciele prześcigają się w pomysłach na przyciągnięcie większej liczby turystów. Jednym z nich jest tworzenie przydomowych zagród ze zwierzętami, nazywanych też mini zoo. Najczęściej przebywają w nich rzadkie zwierzęta hodowlane lub łowne, jak kozy (angorska, kaszmirska), daniele, świnki wietnamskie, alpaki, lamy, osły, a także ptaki – kaczki i drób ozdobny, papugi i bociany.
Właściciele tego typu gospodarstw są zobowiązani do przestrzegania ustawy o ochronie zwierząt, ustawy o ochronie zdrowa zwierząt i zwalczaniu chorób zakaźnych oraz aktualnych rozporządzeń związanych z rejestracją zwierząt hodowlanych. W przypadku gatunków egzotycznych lub ozdobnych konieczna jest kontrola dotycząca konieczności rejestracji (zał. A i B Rozporządzenia Rady (WE) nr 318/2008 z dnia 31 marca 2008 r.) i sprawdzenie czy gatunek nie jest objęty ochroną.
W przypadku utrzymywania zwierząt łownych niezbędna jest znajomość przepisów prawa łowieckiego. Dobrze w tym celu skontaktować się z najbliższym Kołem Łowieckim lub lekarzem weterynarii.
Przy prowadzeniu mini zoo należy spełniać odpowiednie wymogi dotyczące bezpieczeństwa, zarówno zwierząt, jak i turystów. Niezbędne jest zapewnienie właściwie skonstruowanych zagród. Należy pamiętać, że niektóre gatunki wolą trzymać się z dala od człowieka i nie lubią być dotykane. Z kolei inne mają predyspozycje do współpracy z człowiekiem. Najczęściej są to alpaki i kuce.
Dodatkową atrakcją dla turystów odwiedzjących tego typu gospodarstwa może być możliwość udziału w warsztatach rękodzielniczych, jak strzyżenie owiec, przędzenie wełny, dojenie kóz. Wiele z nich stawia również na edukację, przygotowując różnego rodzaju ścieżki edukacyjne, z informacjami o zwierzętach znajdujących się w zagrodzie. Przy tej okazji warto przygotować wykłady o życiu zwierząt, ich prawach i ochronie.
Oprac. Joanna Radziewicz
Po co nam lasy? / Krystyna Forowicz
(Eko i My, 2016 nr 11, s. 32-35)
Mnogość funkcji, które pełnią lasy, jest tak duża, że dla ich uporządkowania zostały podzielone na dwie grupy: funkcje produkcyjne – pozyskiwanie drewna, zbiór płodów runa leśnego itp. oraz pozaprodukcyjne.
Lasy świadczą nam usługi „ekosystemowe”, oddychamy dzięki nim. Lasy to „fabryka” tlenu, najlepszy i naturalny filtr powietrza. Są osłoną gleby – nie dopuszczają do jej erozji czy wyjałowienia, a także zaporą dla lawin i osuwisk w górach. Pomagają utrzymać równowagę klimatu, odgrywają ważną rolę w obiegu wody. Stanowią ostoję dla tysięcy gatunków roślin i zwierząt, są skarbnicą różnorodności biologicznej. Pełnią funkcje wodochronne i wiatrochronne. Są miejscem wypoczynku - oczyszczają płuca i dostarczają im tlenu, regenerują organizm człowieka.
Dzięki olejkom eterycznym wydzielanym przez drzewa (głównie iglaste), w leśnym powietrzu znajduje się ponad 70 razy mniej chorobotwórczych zarazków niż w powietrzu miast. Las to również bogactwo ziół, z których korzystają zarówno ludzie jak i zwierzęta.
Lasy przetwarzają kłopotliwe dla nas gazy cieplarniane na życiodajny tlen. Zasoby leśne są naturalnym zbiornikiem węgla w postaci organicznej (następstwo fotosyntezy). Znajduje się on w materii organicznej, wchodzącej w formie ożywionej i nieożywionej w skład poszczególnych warstw lasu: gleby, ściółki leśnej, runa leśnego, podszytu i poszczególnych pięter drzewostanu. Im więcej węgla organicznego zostało zmagazynowane w leśnych ekosystemach, tym mniej jest go w postaci dwutlenku węgla w atmosferze.
Lasy realizują projekty małej retencji leśnej, czyli aby zatrzymać wodę w lasach w czasie suszy, leśnicy stawiają brody i progi na strumieniach leśnych. Dzięki ich pracy staliśmy się zasobniejsi o 7100 obiektów, w których można zgromadzić ponad 40 mln m3 wody. Powstały one na terenie 232 nadleśnictw w Polsce.
Lasy pełnią również funkcje muzeów przyrody w naturze - rezerwaty leśne, które są ozdobą lasów i ważną ich częścią. Stanowią ostoję ogromnej liczby organizmów żywych. Spośród 1441 rezerwatów istniejących obecnie w Polsce, 671 to rezerwaty leśne o łącznym obszarze 61 tys. ha.
Oprac. Aleksandra Szymańska
Smog, jako zagrożenie dla czystego powietrza / Przemysław Bukowski
(Ekonatura, 2016 nr 11, s. 19-21)
Smog jest swego rodzaju „mgłą lub zadymieniem”, jednak cięższym od nasyconej pary wodnej, a nawet od dymu i większości oparów chemicznych. Smog to efekt fotochemiczny, do wystąpienia, którego potrzebne są dwa czynniki: promieniowanie ultrafioletowe i zanieczyszczenia gazowe, tj. węglowodory i tlenki azotu. Węglowodory to niedopalone pozostałości paliw węglowodorowych (gazu ziemnego, propanu-butanu, węgla, oleju opałowego), które powstają zarówno w domowych kotłowniach i piecach, jak również w silnikach samochodów i innych maszyn. Ostatnim zanieczyszczeniem, które powoduje zagrożenie powstania smogu, są pyły.
Eksperci są zgodni, że głównym czynnikiem intensyfikującym pojawienie się smogu jest tzw. niska emisja. Emisja, która nie pochodzi z dużych zakładów wyposażonych w wysokie kominy (mające 300 m wys.), zapewniające rozprowadzanie zanieczyszczeń na dużym obszarze, ale właśnie ta niska emisja pochodząca z kominów domowych, czy rur wydechowych samochodów.
Rodzaje smogu, nazywane są od nazw miast: smog londyński, czy smog typu Los Angeles. Najbliższy efektom pojawiającym się w Polsce jest smog londyński, dla którego charakterystyczne są zanieczyszczenia spowodowane poprzez tlenek siarki, tlenki azotu, tlenki węgla, sadzę oraz trudno opadające pyły. Smog ten występuje głównie w miesiącach zimowych.
Smog szkodzi zdrowiu ludzkiemu. Może powodować choroby płuc i serca, zapalenia oskrzeli i astmę, zaburzać zdolność organizmu do zwalczania infekcji.
Polska zrobiła ogromny postęp w ograniczaniu emisji ze źródeł przemysłowych, czyli fabryk, elektrowni i elektrociepłowni, co przedstawia poniższa tabelka.
Tab. Zestawienie zanieczyszczeń w energetyce zawodowej z 1989 i 2014 r.
|
Zanieczyszczenie |
1989 |
2014 |
|
SO2, mg/m3 spalin |
2000 |
350 |
|
NOx, mg/m3 |
530 |
210 |
|
Pyły, mg/m3 spalin |
1100 |
10 |
Oprac. Aleksandra Szymańska
Smog w Krakowie – spojrzenie w przyszłość z perspektywy historycznej historyczne / Wanda Wilczyńska-Michalik [i in.]
(Aura, 2016 nr 11, s. 3-8)
Wysoka koncentracja zanieczyszczeń powietrza w Krakowie utrzymuje się, od lat przez, większą część roku. Przypuszcza się, że do takiej sytuacji dochodziło już znacznie wcześniej, lecz brak jest danych pomiarowych lub dokumentujących to opisów.
Koncentracja zanieczyszczeń w powietrzu w Krakowie była w przeszłości prawdopodobnie wysoka z powodu:
- warunków topograficznych (usytuowanie miasta w dolinie Wisły),
- warunków meteorologicznych,
- gęstej zabudowy,
- spalania węgla i drewna do ogrzewania domów i przyrządzania posiłków,
- rozwoju przemysłu.
Kraków już od XV w. był istotnym ośrodkiem produkcyjnym. Rozwój większych zakładów przemysłowych zaczął się w połowie XIX w. Przy czym, w 1910 r. funkcjonowało 178 zakładów przemysłowych, a w 1938 r. - 515. Po I wojnie światowej rozwój przemysłu i wzrost liczny mieszkańców miasta doprowadził do wzrostu koncentracji zanieczyszczeń powietrza. W latach 1982-1992 Kraków znalazł się w obrębie krakowskiego Obszaru Ekologicznego Zagrożenia. Jednym z powodów było okresowe, niekiedy kilkukrotne, przekraczanie dopuszczalnych koncentracji pyłów i dwutlenku siarki.
Obniżenie koncentracji dwutlenku siarki w Krakowie następowało stopniowo od wartości około 180 µg/m3 (lata 80-te XX w.) do poniżej 20 µg/m3 (początek XXI w.).
Obecnie do cech charakterystycznych zanieczyszczenia powietrza w Krakowie należą:
- sezonowa zmienność koncentracji zanieczyszczeń powietrza,
- zanieczyszczenia stanowiące szczególne zagrożenie np. tlenki azotu,
- stosunkowo niska koncentracja ditlenku siarki,
- silne uzależnienie występowania wysokich koncentracji od warunków meteo,
- spadki koncentracji zanieczyszczeń w okresach silnych wiatrów,
- znaczne zróżnicowanie składu i wielkości pojedynczych cząstek oraz zróżnicowanie ich źródeł,
- wysoka koncentracja drobnych i ultradrobnych cząstek,
- PM1 to głównie cząstki węgliste (sadze), które stanowią szczególne zagrożenie dla zdrowia,
- nanocząsteczki występują powszechnie.
Oprac. Aleksandra Szymańska
