Uprawa i nawożenie roślin
- Szczegóły
- Kategoria: Przegląd polskiej prasy rolniczej
Topinambur – roślina przyszłości / Tomasz Szymański
(Poradnik Gospodarski 2019 nr 1, s. 8)
Topinambur to roślina pochodząca z Ameryki Północnej, gdzie był uprawiany jako roślina konsumpcyjna i lecznicza. Należy do rodziny astrowatych, osiąga 3 m wysokości, uprawiany jest z bulw, które można sadzić zarówno jesienią jak i wiosną. Roślina odznacza się dużą zdrowotnością i odpornością na mróz, rośliny zagłuszają chwasty, a plantacja może plonować do 10 lat. Ma niewielkie wymagania uprawowe, można ją sadzić nawet na terenach silnie zasolonych i zdegradowanych.
Topinambur ma wiele zastosowań, np. bulwy nadają się do gotowania i pieczenia, są bogate w wielocukier inulinę (polecany w diecie diabetyków). Jest także cenną rośliną pastewną, którą można wykorzystywać jako pokarm dla zwierząt w postaci kiszonki, suszu lub granulatu.
W polskich warunkach można osiągnąć plon topinamburu rzędu 70 t/ha zielonej masy i do 30-40 t/ha bulw. Może być wykorzystany jako roślina energetyczna – plon suchej masy z 1 ha uprawy tej rośliny pozwala na uzyskanie ok. 90 GJ energii.
Oprac. Aleksandra Szymańska
Typy i rodzaje sadzonek truskawki (cz. I). Sadzonki gołokorzeniowe / Albert Zwierzyński
(Jagodnik 2018 nr 8, s. 24-27)
Materiał nasadzeniowy truskawek dzieli się na dwie podstawowe grupy. Jedną z nich stanowią sadzonki z gołymi korzeniami – typu frigo oraz sadzonki wykopywane, tzw. zielone, świeże, drugą grupą są sadzonki produkowane w wielodoniczkach np. plug plants, tray plants czy mini tray plants. Przy planowaniu uprawy i efektu jaki chcemy osiągnąć , ważna jest znajomość cech tych sadzonek.
Sadzonki z gołymi korzeniami. System korzeniowy tych sadzonek należy tak umieszczać w glebie lub podłożu, by w czasie sadzenia nie dochodziło do jego podwijania, zawijania lub zniekształcenia. Jeśli system korzeniowy nie będzie umieszczony w glebie pionowo, negatywnie przełoży się to na wzrost i rozwój zarówno samego systemu korzeniowego, jak i całych roślin.
Jeśli decydujemy się na wybór sadzonek doniczkowanych, upewnijmy się, w jakich warunkach termicznych i wilgotnościowych muszą być one przetrzymywane. Należy pamiętać, że bryła korzeniowa może przesychać, co ma wpływ na wzrost i rozwój roślin na początkowym etapie. Dlatego utrzymanie optymalnej wilgotności bryły korzeniowej jest kluczowym elementem w przypadku zakładania plantacji sadzonek doniczkowanych.
Świeże, wykopywane lub zielone (fresh plants) – jest to określenie materiału nasadzeniowego pozyskiwanego z mateczników jesienią i sadzonego wprost do gruntu we wrześniu lub październiku. W okresie wegetacyjnym rośliny należy chronić przed agrofagami, nawozić, podlewać oraz wykonywać odpowiednie zabiegi agrotechniczne. Wadą tego materiału jest to, że na właściwy plon trzeba czekać ok. 21 miesięcy, od założenia plantacji.
Typu frigo – jest to obecnie najpopularniejszy typ sadzonek przeznaczonych do zakładania plantacji truskawek. Sadzonki pozyskuje się z mateczników jesienią. Sadzonki tego typu można wykorzystywać do zakładania plantacji w polu i pod osłonami, na podwyższonych zagonach oraz w uprawie „na płasko”, w glebie lub w podłożach.
Wielkokoronowe zagonowe (waiting bed – wb) – cykl produkcyjny tego typu roślin rozpoczyna się od posadzenia na zagonach w dużym zagęszczeniu sadzonek frigo słabej klasy (od klasy B w dół).
Oprac. Aleksandra Szymańska
Korzyści z uprawy gryki / Teresa Wodzińska
(Rada 2019 nr 1, s. 12-13)
Nasiona gryki nie zawierają glutenu, mają dużo białka i odznaczają się dobrze zbilansowanym składem aminokwasów. Zawierają również skrobię, nienasycone kwasy tłuszczowe, witaminy z grupy B, witaminę E, P, kwas foliowy, maleinowy, szczawiowy, cytrynowy, jabłkowy, błonnik oraz mikro- i makroelementy. Gryka jest rośliną o wszechstronnym wykorzystaniu.
Główne zalety gryki to: ochrona przed erozją oraz działanie fitosanitarne, Jest odporna na choroby i szkodniki. Ma wysoką zdolność przyswajania azotu i fosforu z podłoża, a dzięki kwasom organicznym zawartym w korzeniach jest zdolna zamienić trudno dostępne formy azotu i potasu w przyswajalne dla innych roślin. Wytwarza obfitą masę nadziemną, przez co jest ceniona w zmianowaniu jako roślina głusząca chwasty i oczyszczająca pole. Wpływa na ograniczenie chorób podstawy źdźbła. W uprawie na poplon, w mieszance z innymi roślinami, ogranicza przenikanie azotu do wód poziemnych i usuwa jego nadmiar w okresie jesiennym. Ponadto, sprzyja rozwojowi mikroorganizmów i znacznie poprawia strukturę gleby oraz zabezpiecza ją przed szkodliwym wpływem opadów.
Gryka, w połączeniu z innymi roślinami, może być przeznaczona na paszę dla bydła. Produkty uboczne z przerobu kaszy i mąki są wartościowym pokarmem dla trzody chlewnej i ptactwa.
Jest to jedna z lepszych roślin miododajnych. Łuski gryczane są wykorzystywane do wypełniania poduszek i materacy dla alergików, siedzisk, wkładek do butów oraz produkcji opakowań ekologicznych.
Ususzone liście stosuje się w leczeniu żylaków, nadciśnienia tętniczego, krwawienia z nosa i przewodu pokarmowego, a przede wszystkim do wzmocnienia naczyń włosowatych. Proszku z suszonych liści używa się jako zasypki przeciw oparzeniom oraz przyrządzania napoju leczniczego. Świeże liście przykłada się do trudno gojących się ran, na wrzody i czyraki. Odwar z łodyg, liści i kwiatów sprawdza się przy przeziębieniach jako środek przeciwkaszlowy i wykrztuśny. Miód gryczany jest wyjątkowo bogaty w enzymy, żelazo, magnez i inne cenne składniki mineralne. Ponadto wykazuje się silnymi właściwościami bakteriostatycznymi. Stosuje się go w profilaktyce chorób serca i układu krążenia o podłożu miażdżycowym.
Kasza gryczana jest produktem dietetycznym, źródłem węglowodanów złożonych i białka, a także wielu witamin i mikroelementów. Mąkę gryczaną wykorzystuje się do wypieku chleba, produkcji makaronów, płatków, wafli i kleików.
Oprac. Joanna Radziewicz
Lnianka – co to za roślina? / Kacper Dzuetczyk
(Wiadomości Rolnicze 2019 nr 2, s. 16-17)
Lnianka siewna należy do roślin kapustnych. Jej nasiona zawierają 30-40 proc. oleju, który ze względu na swój bogaty skład wyróżnia się korzystnymi właściwościami odżywczymi i zdrowotnymi. Może stanowić cenny dodatek do sałatek, śledzi, ziemniaków i chleba, przy czym powinno się go spożywać na zimno.
Lnianka najlepiej kiełkuje w temperaturze 10-120C. Wschody roślin następują po 8-10 dniach. Należy do grupy roślin długiego dnia. Jej forma ozima jest bardziej wytrzymała na mróz niż rzepak, natomiast forma jara nie jest wrażliwa na wiosenne przymrozki. Nie ma dużych wymagań wodnych, więc może być uprawiana na terenach o mniejszych ilościach opadów. Jedynie w okresie kwitnienia i dojrzewania nasion niedostateczna ilość wilgoci może przyczynić się do zmniejszenia plonów.
Lnianka nie ma również dużych wymagań glebowych. Można ją sadzić na lżejszych gruntach, chociaż najlepiej rośnie na podłożu średnio zwięzłym z dostateczną ilością próchnicy.
Forma ozima jest uprawiana po tych samych przedplonach co rzepak. Powinno się ją wysiewać w drugiej dekadzie września. Roślina ma krótki okres wegetacji i małe potrzeby wodne, wiec może być wykorzystana do przesiewów po przemarzniętym rzepaku. Wymaga nawożenia mineralnego przed siewem.
Lnianka jara powinna być wysiewana w czasie początkowego siewu zbóż jarych, natomiast ozima – około 10-20 września. Plantacje wymagają regularnego odchwaszczania, ponieważ roślina do czasu zakończenia zakrycia międzyrzędzi charakteryzuje się powolnym wzrostem. Jest odporna na choroby i szkodniki. W przypadku porażenia przez bielika krzyżowych czy mączniaka rzekomego należy usunąć resztki pożniwne i chwasty z rodziny krzyżowych. Ze szkodników może być atakowana przez pchełki zimowe oraz chowacza lniankowca.
Zbiór nasion jest przeprowadzany najczęściej około 15 lipca za pomocą kombajnu zbożowego. Wydajność zbioru waha się od 5 do 25 dt/ha
Oprac. Joanna Radziewicz
