Zagrożenia w uprawie roślin
- Szczegóły
- Kategoria: Przegląd polskiej prasy rolniczej
Nicienie w uprawie ziemniaka wciąż problemem / Aneta Chałasińska
(Farmer 2019 nr 1, s. 62-64)
Żerowanie nicieni w uprawie ziemniaka to przede wszystkim szkody wynikające z osłabienia roślin. Szkodniki te mogą również roznosić choroby grzybowe, niektóre gatunki przenoszą wirusy. Żerowanie nicieni powoduje duże straty w plonie i jego jakości, oraz straty w czasie przechowywania bulw. Nicienie zagrażające uprawie ziemniaka to m.in.
- mątwik ziemniaczany – żeruje w tkankach korzenia oraz na bulwach ziemniaka,
- guzak północy – nicień ten żeruje na korzeniach roślin, ogładza je i negatywnie wpływa na przewodzenie wody, co znacząco wpływa na ilość i jakość plonu,
- niszczyk zjadliwy i niszczyk ziemniaczak - pasożytują głównie na podziemnych częściach roślin ale także w ich częściach nadziemnych. Na porażonych bulwach widać zapadanie się tkanki, a następnie wtórne procesy gnilne,
- krępaki – żerują zarówno na roślinach jedno-, jak i dwuliściennych, powodując zamieranie i deformacje systemu korzeniowego,
- korzeniaki – mogą całkowicie wnikać do korzeni i żerować w ich wnętrzu.
Mając diagnozę z jakimi nicieniami musimy walczyć, należy zaplanować metody mające na celu ograniczenie strat wynikających z ich żerowania. Krok pierwszy to wprowadzenie prawidłowej agrotechniki (właściwy płodozmian), następnie biologiczne metody zwalczania nicieni (większość preparatów biologicznych zawiera organizmy antagonistyczne wobec nicieni), i na koniec metody chemiczne (uprawa ziemniaka jest jedną z nielicznych, gdzie do walki z nicieniami możliwe jest także zastosowanie chemicznych środków ochrony roślin).
Oprac. Aleksandra Szymańska
Sposoby na przymrozki / Grażyna Michalak
(Wieś Mazowiecka 2019 nr 2, s. 7)
Do metod zapobiegania uszkodzeniom przymrozkowym można zaliczyć: stosowanie odpowiednich preparatów, nawadnianie nadkoronowe, ogrzewanie zamrożonego terenu, okrywanie upraw, wybór właściwego stanowiska i odpowiedni dobór odmian.
Najprostszą metodą jest wykorzystanie środków podwyższających tolerancję roślin na niskie temperatury. W metodzie zraszania nadkoronowego wykorzystuje się zjawisko wydzielania ciepła przez zamarzającą wodę, która jest podawana na rośliny. Skuteczność przynosi tylko podawanie wody w sposób ciągły, przy temperaturze 1-20C.
Do nawadniania metodą kropelkową upraw sadowniczych nie potrzeba tak dużych ilości wody, jak do ochrony drzew w trakcie przymrozku. Przeciętne zużycie wynosi 20-45 m3 wody/godz/ha.
Nagrzewnice przeciwprzymrozkowe umożliwiają ochronę upraw na powierzchni 1-10 ha. Dostępne są dwa typy takich urządzeń – stacjonarne i mobilne (przyczepione do ciągnika).
Zamgławianie polega na wytworzeniu mgły z wody i nośnika w proporcji 1:1 lub 0,5:0,75. Ochronę tą metodą należy rozpocząć od przymrozku i prowadzić aż do jego ustąpienia.
Oprac. Joanna Radziewicz
Rozpoznawanie chwastów / Katarzyna Szulc
(Farmer 2019 nr 1, s. 65-69)
Chwasty stanowią duży problem w uprawach rolnych. Powodują niższe plonowanie roślin uprawianych, oraz utrudniają uprawę roli. Im wcześniej prawidłowo zidentyfikujemy chwast i zastosujemy odpowiedni herbicyd tym skuteczniej pozbędziemy się ich z plantacji. Chwasty są najbardziej wrażliwe na preparaty zwalczające w fazie siewki, dlatego ich rozpoznanie na tym etapie ich wzrostu jest bardzo ważne. Najczęściej występujące w uprawach chwasty:
- jednoliścienne ozime lub jare:
- miotła zbożowa (trawy),
- perz właściwy (trawy),
- wyczyniec polny (trawy),
- jednoliścienne jare:
- chwastnica jednostronna (trawy),
- palusznik krwawy (trawy),
- owies głuchy (trawy),
- włośnica zielona (trawy),
- włośnica sina (trawy),
- chwasty dwuliścienne:
- kąkol polny (goździkowate),
- bniec biały (goździkowate),
- czerwiec roczny (goździkowate),
- chaber bławatek (astrowate),
- maruna bezwonna (astrowate),
- iglica pospolita (bodziszkowate),
- dymnica pospolita (dymnicowate),
- szczaw zwyczajny (rdestowate),
- przetacznik perski (trędownikowate),
- rzodkiew świerzepa (krzyżowe),
- szczwół plamisty (baldaszkowate),
- kurzyślad polny (pierwiosnkowate).
Oprac. Aleksandra Szymańska
Bobik – jak uprawiać by zyskać satysfakcjonujące plony (cz.2) / Dorota Bučar
(Pomorskie Wieści Rolnicze 2019 nr 1, s. 20-22)
Wśród metod stosowanych w integrowanej ochronie bobiku przed chorobami ważną rolę pełnią metody agrotechniczne polegające na ograniczaniu obecności ich sprawców przede wszystkim przez prawidłowe i terminowe przeprowadzenie wszystkich czynności związanych z przygotowaniem gleby i pielęgnacją roślin. Szczególnie ważne są zabiegi wykonywane we wczesnych fazach rozwoju, jak: zmianowanie i dobór stanowiska, prawidłowe przygotowanie gleby pod zasiew, unikanie zjawiska stresu chłodno-wodnego i opóźnienie siewu.
Fungicydy powinny być odpowiednio dobrane i użyte, by nie zagrażać środowisku naturalnemu. Przed ich użyciem powinno się przeprowadzić lustrację polową.
Bobik jest podatny na choroby we wszystkich fazach rozwojowych. Szczególnym zagrożeniem upraw są choroby grzybowe, jak: askochytoza bobiku, czekoladowa plamistość bobiku, mączniak rzekomy bobiku, rak koniczyny na bobiku, rdza bobiku, rizoktoniza bobiku, szara pleśń, więdnięcie i sucha zgnilizna korzeni bobiku, zgnilizna Twardzikowa, zgorzel siewek i zgnilizna korzeni.
Wzrost i rozwój tej rośliny mogą też ograniczać wirusy, co jest szczególnie kłopotliwe ze względu na brak chemicznych środków ochrony roślin. Duży nacisk należy zatem położyć na profilaktykę - stosowanie kwalifikowanego materiału siewnego, dobór odmian odpornych na choroby wirusowe, zachowanie izolacji przestrzennej między uprawami różnych roślin bobowatych, zwalczanie wektorów (mszyce).
Boblik jest atakowany przez wiele szkodników, jak: oprzędziki, mszyce, wciornastki, strąkowiec bobowy, śmietka kiełkówka. Zakres szkodliwości jest uzależniony od warunków pogodowych, fazy rozwojowej, kondycji rośliny oraz sposobu prowadzenia uprawy. Osobną grupę stanowią ślimaki, które uszkadzają rośliny podczas całego sezonu wegetacyjnego, jednak największe zagrożenie występuje wiosną w okresie ich kiełkowania i wzrostu. Najważniejsze zabiegi agrotechniczne ograniczające występowanie ślimaków w uprawach bobiku to głęboka orka. W przypadku stwierdzenia dużej ilości tych szkodników na polu przeznaczonym pod bobik należy wykonać zespół uprawek pożniwnych i zniszczyć samosiewy oraz chwasty. Głęboką orkę wykonuje się jesienią, natomiast wiosną po zwłókowaniu pola i usunięciu chwastów, powinno się glebę uprawiać kultywatorem na dużą głębokość i zabronować. W ograniczeniu szkód powodowanych przez ślimaku duże znaczenie mają: rotacja roślin w zmianowaniu, długi okres odłogowania pól, wczesny i głęboki siew oraz duży rozstaw roślin. Szkodniki te można też zwalczać metodami biologicznymi, polegającymi na stworzeniu warunków sprzyjających rozwojowi ich naturalnych wrogów, jak chrząszcze, żaby, jaszczurki, gryzonie, niektóre ssaki i ptaki.
Jednym z podstawowych zaleceń integrowanej ochrony bobiku przed szkodnikami są działania prewencyjne, oparte głównie na prawidłowej agrotechnice. Decyzję o zastosowaniu środków chemicznych przeprowadza się indywidulanie w oparciu o progi szkodliwości dla danego szkodnika z uwzględnieniem innych czynników, jak: aktualna faza rozwojowa rośliny, poziom nawożenia, stopień ochrony herbicydowej, warunki glebowe, ukształtowanie terenu, obecność pożytecznej entomofauny czy nasilenie występowania szkodnika w poprzednich latach.
W uprawie bobiku ważne jest wykonanie zespołu uprawek pożniwnych, których celem jest dokładne rozdrobnienie pozostałości roślinnych, ograniczenie nasion chwastów. Uprawę pożniwną powinna kończyć głęboka orka jesienna.
Oprac. Joanna Radziewicz
