Hodowla zwierząt gospodarskich
- Szczegóły
- Kategoria: Przegląd polskiej prasy rolniczej
Wpływ hałasu na zwierzęta gospodarskie / Magdalena Swadźba-Karbowy
(Śląskie Aktualności Rolnicze 2020 nr 1 s. 8-9)
Dźwięki, z którymi mamy do czynienia codziennie, często nie zwracają naszej uwagi, a potrafią mieć uciążliwe natężenie o szkodliwym charakterze. Hałas wpływa na wszystkie organizmy żywe, także na zwierzęta gospodarskie. Należy więc go ograniczać w obrębie gospodarstwa, o ile nie chcemy zanotować spadku w wydajności zwierząt.
W chowie trzody chlewnej zauważalny jest wzrost upadków i uboju z konieczności. Stres związany z dźwiękami powyżej 90db powoduje nadpobudliwość, biegunki oraz problemy z układem krążeniowo-oddechowym. Wydłuża też znacznie tucz, powodując jednocześnie słabsze wykorzystanie paszy i przyrosty masy ciała. W przedziale 91-130dB zaobserwowano przyspieszone akcje serca, degeneracje mięśni oraz zaburzenia zasadowo-kwasowe w sercu. Przy długotrwałym przebywaniu w hałasie ok. 100dB wzrasta aktywność kory nadnerczy i wydzielania adrenaliny, krótkotrwałe powoduje zakłócenia pracy serca, jak przy chorobach wieńcowych.
Bydło jest jeszcze bardziej wrażliwe. Hałas o wartości 65dB, potrafi powodować: poronienie, spadek mleczności, podwyższoną temperaturę ciała, zmniejsza wydolność żwacza, czy niedotlenienie. Przy poziomie 80dB krowy zmniejszają pobranie paszy, są wyraźnie zaniepokojone, z przyśpieszoną akcją serca. 90dB powoduje naprzemiennie nadpobudliwość i przygnębienie, 95dB - niepokój, częstszą defekację, napięcie mięśniowe, przyspieszanie pracy serca, przy 100dB - zauważa się zmiany w biochemii i morfologii krwi, często też leukocytozę.
Drób jest najbardziej odporny na nadmierny hałas. Dopiero przy poziomie 90-100dB, ptaki reagują stresem, agresją. Najczęściej wyrażają niezadowolenie ucieczką od hałasu, i głośnym gdakaniem, lub pianiem. Dodatkowo może dojść do spadku nieśności, produkcji jaj zarodowych i ich wylęgowości. Jajka mogą być zdeformowane, podwyższa się poziom cukru we krwi, dochodzi do zaburzeń metabolizmu, a nawet deformacji dziobów, kończyn czy łysienia.
W budynkach gospodarskich hałas oscyluje od 45dB do 105dB przy pracy urządzeń niezbędnych w produkcji zwierzęcej - podajników pasz, wentylatorów czy ciągników.
Najwięcej hałasu wytwarza jednak produkcja drobiu i trzody chlewnej. W budynkach dla drobiu niezbędne są wentylatory mechaniczne. W tuczarniach natomiast, zwłaszcza w produkcji przemysłowej, hałas waha się od 60-73dB, gdy dochodzą do tego wentylatory może dochodzić 85-90dbB. Należy więc czynnik ten jak najbardziej wziąć pod uwagę, jeżeli zamierzamy utrzymać efektowność naszego gospodarstwa.
Oprac. Martyna Niewiadomska
Bydło welsh black / Bartłomiej Lubiński
(Wieś Kujawsko-Pomorska 2020 nr 224 s. 19-29)
Rasa welsh black jak sama nazwa mówi pochodzi z walijskich górzystych pastwisk, na których wypasane były całorocznie prawdopodobnie od czasów rzymskich. Początkowo wykorzystywano je dla mleka i mięsa, a z czasem pozostano tylko przy użytkowaniu rzeźnym. Na przełomie XVIII i XIX wieku, coroczny eksport tych zwierząt wynosił 25 000 szt., co spowodowało że ok. 1960 roku hodowla przeniosła się poza wyspy brytyjskie, głównie na teren: Antypodów, Niemiec czy nawet Jamajki. Pierwszy wpis w polskich księgach hodowlanych pojawił się w 1873 roku.
Bydło to w większości ma czarne umaszczenie, z czarną śluzawicą i ciemnymi racicami, jasnożółtymi rogami, niekiedy z białymi rozjaśnieniami w okolicach podbrzusza, bardzo rzadko pojawiają się czerwone osobniki. Rasa średniego kalibru, z dobrze rozłożonym umięśnieniem, głęboka klatka piersiowa, z szerokim brzuchem, prostą linią grzbietu oraz mocnymi kończynami, z krótkimi pęcinami i zaciśniętymi racicami. Buhaje w kłębie osiągają ok. 140 cm z wagą 950-1250 kg, natomiast krowy 130 cm przy wadze 600-850 kg.
Bydło to wcześnie lub średnio wcześnie dojrzewa, należy do ras płodnych i długowiecznych 15-20 lat. Dobrze chowa się w trudnych warunkach klimatycznych, dzięki grubej i długiej sierści zimowej, potrafi wytrzymać temperaturę do -40oC, nie potrzebuje przy tym żadnego schronienia. Welsh black nie jest wymagająca w chowie, potrafi wyżywić się na słabych użytkach rolnych, w lecie na trawie i wodzie, w zimie na sianie lub sianokiszonkach. Brak problemów z wcieleniami, pierwsze z nich możliwe są wcześnie pomiędzy 1,5 a 2,5 rokiem życia, ciąża trwa 9 miesięcy, okres miedzy wcieleniami rok. Krowy są mleczne, jak na rasę mięsną, przez to często wykorzystuje się je jako krowy „mamki” w stadach była mięsnego innych ras.
Wydajność rzeźna wynosi 55-57%. Bydło to hodowane jest w czystości rasy jak i w krzyżówkach. Mieszańce opasowe, wykazują wyższą wydajność rzeźną, niestety w porównaniu z mieszańcami innych ras mięsnych ta wydajność znacznie spada. Ekstensywna hodowla powoduje, że jakość mięsa tej rasy jest jedynym w swoim rodzaju, o niepowtarzalnych walorach smakowych, a fakt że jego udział w rynku wynosi jedynie 1% powoduje, że jest również bardzo ekskluzywne.
Oprac. Martyna Niewiadomska
