Hodowla i dobrostan bydła
- Szczegóły
- Kategoria: Przegląd polskiej prasy rolniczej
Bydło rasy simental / Ireneusz Goździewski
(Wieś Mazowiecka 2020, nr 4 s. 20)
Najstarsza rasa bydła mleczno-mięsnego, wywodząca się od bydła plamistego, wyhodowanego w Alpach. Cechuje się mocną budową. Hodowana jest na 5 kontynentach, jej populacja liczy 40 mln szt., w samej tylko Europie to 17 mln, w Polsce jest ich 50 tys. szt., co stanowi 1,5 proc. całej populacji.
Bydło simentalskie jest rasą późno dojrzewającą, o świetnej mleczności i opasowości, dobrej wydajności rzeźnej i mięsnej. Płodność umiarkowana, cielęta rodzą się z duża masą wycieleniową (40-45kg ). Umaszczenie łaciate, w odcieniach brązu i beżu z biała głową i podbrzuszem, śluzawica wraz z kopytami i rogami barwy jasnej.
Zwierzęta mają masywną budowę ciała, są spokojne, o dobrej zdrowotności i łatwej adaptacji do zmiennych warunków klimatycznych. Kierunki użytkowania tego bydła to mięsne lub mleczno-mięsne. W Polsce dominuje typ mleczno-mięsny. Samice mają ładną sylwetkę, z dobrze wykształconym wymieniem ułatwiającym dój mechaniczny oraz mocnymi kończynami. Dobrze sprawdzają się w gospodarstwach o trudniejszych warunkach, ze względu na dobrą zdrowotność oraz wysoką adaptowalność do warunków środowiskowych. Do pierwszych wycieleń dochodzi po około 2,4 roku. Okres między wycieleniami to 412 dni. Średnia wydajność mleczna w Polsce, w 2018 roku, wynosiła 6260 kg, w tym tłuszczu 4,18 proc. a białka 3,47 proc.
Simentale bardzo dobrze wykorzystują paszę, zarówno na pastwisku latem jak i pasze treściwe zimą. Ponadto są długowieczne, stosunkowo plenne, przy wysokiej wydajność mlecznej zachowują stosunkowo wysoką wydajność mięsną.
Oprac. Martyna Niewiadomska
Stres i jego skutki dla bydła / prof. dr hab. Karol Kotowski
(Kwartalnik Bydło Mięsne, 2020 nr 2, s. 55-57)
Ze względu na mechanizm powstawania stresu wyróżnia się dwa podstawowe jego rodzaje: fizjologiczny i psychogenny. Stres fizjologiczny obejmuje w organizmie większość mechanizmów regulacyjno-adaptacyjnych, wewnętrznych i neurohormonalnych. Stres psychogenny obejmuje reakcję strachu, lęku, depresję, agresję.
W hodowli wielkostadnej zwierzęta narażone są na wiele czynników stresogennych wynikających z technologii chowu i produkcji. Długotrwały stres może wynikać m.in. z błędów w zarządzaniu stadem, nadmierną obsadą na jednostce powierzchni itp. Pojawiają się wtedy zaburzenia w narządach i tkankach. Zmiany te powodowane są najczęściej stresem fizjologicznym. Stres emocjonalny wytwarza u zwierząt, zmiany które są z reguły mniej nasilone i trudniej uchwytne. Zaburzenia wzrostu są najczęstszymi objawami. Stresująco działa na zwierzęta również zmiana paszy czy jej dawkowanie, wadliwie działająca wentylacja, przeciągi, badania, szczepienia ochronne itp. Długotrwałe działanie stresorów może doprowadzić do obniżenia odporności.
Współczesne rasy zwierząt wysoko produkcyjnych wykazują zmniejszoną odporność na działanie czynników środowiska oraz podatność na stany stresowe, które odbijają się niekorzystnie na ich produkcyjności i zdrowotności. Czynniki środowiska działające na zwierzęta stresogennie powodują liczne, niekorzystne następstwa produkcyjne oraz sprzyjają ujawnianiu się szeregu chorób. Schorzenia produkcyjne to głównie choroby metaboliczne, do których należy m.in.: ketoza, zatrzymanie łożyska, ciężkie porody, kulawizny, schorzenia macicy oraz wymienia. Stres wpływa na występowanie patologicznych zmian w organizmie i obniżenie płodności zwierząt gospodarskich. Zaburzenia w rozrodzie powstają głównie w wyniku zwiększonej aktywności układu przysadkowo-korowo-nadnerczowego. Stres termiczny zaburza spermatogenezę u buhajów, obniża jakość nasienia i jego zdolność do zapłodnienia samicy. W stanach stresu termicznego powstają także zaburzenia w odporności typu komórkowego i hormonalnego. Transport cieląt obniża aktywność fagocytarną i eliminację drobnoustrojów z organizmu. Stres emocjonalny wywiera niekorzystne działanie na czynność serca i naczyń krwionośnych u ludzi i zwierząt. Reasumując, można powiedzieć, że w hodowli wielkostadnej zwierzęta narażone są na wiele różnorodnych czynników stresogennych (stresorów) wynikających z charakteru produkcji. Czynniki te mogą ujemnie wpływać na efekty ekonomiczne produkcji. Stąd należy mieć na uwadze zapobieganie tym stresorom, co w dużej mierze jest w zasięgu ludzi zatrudnionych przy obsłudze zwierząt.
Oprac. Martyna Niewiadomska
