Rynki rolne

Szczegóły

Kategoria: Przegląd polskiej prasy rolniczej

Ceny ziemi gonią Zachód / Grzegorz Ignaczewski

(Top Agrar Polska 2012 nr 11, s.18-21)

Od 2016 roku w Polsce planowane jest uwolnienie rynku ziemi, co oznacza możliwość swobodnego nabywania gruntów przez obywateli innych krajów UE. W opinii wielu rolników może to doprowadzić do wzrostu cen ziemi oraz jej masowego wykupu przez zachodnich inwestorów. Według danych GUS za 2010 rok średnia cena gruntów rolnych wynosiła nieco ponad 4,5 tys. euro/ha, a więc poniżej poziomu większości krajów Europy Zachodniej. Jednak w ostatnim czasie obserwuje się dynamiczny wzrost cen gruntów w obrocie prywatnym. W I kwartale 2012 roku za 1 ha trzeba było zapłacić 24,8 tys. zł, co przy średnim kursie euro daje już kwotę 6 tys. euro. Ceny ziemi rolniczej w Wielkopolsce, na Kujawach czy na Śląsku zrównały się już z tymi w Brandenburgii, Saksonii czy Turyngii.

Analizując sytuację cenową na unijnym rynku ziemi trzeba stwierdzić, że w Polsce ceny gruntów są dużo wyższe niż w innych tzw. nowych krajach członkowskich, które uwolniły już swój rynek ziemi.

Problemem jest także fakt, że w najbardziej rolniczych regionach naszego kraju kurczą się już zapasy ziemi będącej w dyspozycji Agencji Nieruchomości Rolnych. Może się zatem okazać, że uwolnienie obrotu gruntami rolnymi nie spowoduje ich masowego wykupu przez zachodnich inwestorów, ponieważ ich cena nie będzie już tak atrakcyjna; mogą się również pojawić problemy z ich dostępnością. Ponadto, poziom dopłat bezpośrednich w kolejnych latach będzie niższy niż w innych krajach UE, co dodatkowo czyni zakup naszych gruntów mniej atrakcyjnym.

Grunty rolne należą do środków produkcji, które nie zużywają się w czasie, więc teoretycznie nie powinny tracić na wartości. W praktyce oznacza to, że inwestując w zakup ziemi można założyć, że w przypadku jej odsprzedaży uda się odzyskać zainwestowane środki, a przy sprzyjających warunkach także osiągnąć pewne zyski.

Czytaj więcej...

Polityka rolna

Szczegóły

Kategoria: Przegląd polskiej prasy rolniczej

Ekologiczne produkty

(Przemysł Spożywczy nr 11/2012, s. 29)

Liczba gospodarstw ekologicznych w Polsce zwiększyła się przez ostatnie 8 lat o 90 proc., w 2003 r. było ich 2286, a w 2011 r. już 23 449. W 2011 r. zanotowano wzrost o 14 proc. w stosunku do 2010 r. Zwiększył się również areał przeznaczony pod uprawy ekologiczne - z 61 236 w 2003 r. do 605 520 ha w 2011 r. (w 2011 r. nastąpił wzrost areału upraw o 13 proc. w porównaniu z 2010 r.). Najwięcej producentów ekologicznych prowadziło działalność w województwach: zachodniopomorskim, warmińsko-mazurskim oraz podlaskim. Średnia powierzchnia gospodarstw ekologicznych przekracza obecnie 25 ha, przy średniej krajowej około10 ha dla gospodarstw konwencjonalnych.

Powyższe dane wskazują na szybki wzrost produkcji ekologicznej, ale nadal tylko 4 proc., ze wszystkich gospodarstw w naszym kraju, produkuje żywność, którą można nazwać ekologiczną.

Czytaj więcej...

Chorobyt i szkodniki roślin

Szczegóły

Kategoria: Przegląd polskiej prasy rolniczej

Pozbawiają rośliny soku / Maria Rogowska

(Warzywa 2012 nr 9, s.40-41)

Wiciornastek jest polifagiem – żeruje na wielu gatunkach roślin. Szkody wyrządzają osobniki dorosłe i larwy. Na plantacjach cebuli i porów, na liściach zasiedlonych roślin początkowo widoczne są drobne jasne punkty, które po połączeniu tworzą podłużne białosrebrzyste plamy. Zaatakowany przez tego szkodnika szczypior staje się szary, ulega deformacji, żółknie i zasycha. Skupiska osobników dorosłych i larw najczęściej występują w pochwie liścia, wysysając z niego soki. Po stwierdzeniu obecności tych owadów na roślinach, konieczne jest wykonanie 2-, lub 3-krotnego zabiegu opryskiwania w odstępie 7 dni. W walce z tym szkodnikiem istotne jest również niszczenie resztek pożniwnych, głęboka orka, a w okresie wegetacyjnym zwalczanie chwastów przez cały okres wzrostu roślin.

Na plantacjach ogórków, wiciornastki pojawiają się na liściach, pędach, pąkach kwiatowych, kwiatach i owocach. Na liściach pojawiają się żółte plamki, a przy dużym nasileniu dochodzi do opadania pąków kwiatowych i młodych owoców. W profilaktyce i zwalczaniu efekty daje usuwanie i niszczenie resztek pożniwnych. W zabiegach interwencyjnych powinno się stosować środki ochrony roślin. W miarę możliwości nie zaleca się sadzenia ogórków w sąsiedztwie pora, cebuli i kapusty, ponieważ rośliny te należą do podstawowych roślin żywicielskich wiciornastków.

Na plantacjach warzyw kapustnych największe szkody dotykają odmian wczesnych i późnych kapusty głowiastej białej. Początkowo, larwy i osobniki dorosłe żerują na liściach zewnętrznych główki, z czasem przemieszczając się do jej wnętrza. Na liściach zewnętrznych pojawiają się drobne, jasnobeżowe plamy, natomiast na liściach wewnętrznych – drobne jasne brodawki. Niszczenie resztek roślinnych po zbiorze, wykonanie zimowej orki i zachowanie izolacji przestrzennej od cebuli i porów ogranicza występowanie szkodnika. W razie potrzeby zaleca się oprysk środkami ochrony roślin (dwa zabiegi, co 7 dni).

Oprac. Joanna Radziewicz

Mały szkodnik – wielki problem / Barbara H. Łobanowska

(Warzywa 2012 nr 9, s.III-IV)

Bardzo dużym zagrożeniem dla upraw truskawki jest roztocz truskawkowiec, którego  źródłem są najczęściej porażone sadzonki, pozyskiwane z własnych, owocujących plantacji. Niektórzy producenci zawracają jednak uwagę na obecność tego szkodnika także w kwalifikowanym materiale szkółkarskim. Ze względu na jego wielkość (około 0,2 mm) nie sposób go zauważyć. Zarówno dorosłe osobniki jak i larwy, żerują na najmłodszych liściach truskawki. Uszkodzone rośliny są znacznie mniejsze od zdrowych, przy czym ich najstarsze liście mogą mieć normalny wygląd, podczas gdy te najmłodsze są wyraźnie mniejsze, pomarszczone i przebarwione. Część pąków kwiatowych i kwiatów brązowieje i zasycha, a ze słabiej uszkodzonych rozwijają się drobne, twarde i kwaśne owoce. W okresie od kwietnia do początku września roztocz rozwija od 3 do 5 pokoleń.

Zwalczanie roztocza truskawkowca jest trudne, kosztowne i nie zawsze przynosi oczekiwany rezultat. Jest to spowodowane obecnością tego szkodnika w miejscach trudno dostępnych podczas oprysków. Najlepszym rozwiązaniem jest zakładanie plantacji ze sprawdzonych i wolnych od szkodnika sadzonek oraz skrócenie uprawy do 2-3 zbiorów. Jednak w ostatnim czasie brakuje skutecznych środków dozwolonych do zwalczania roztocza, co skutkuje słabą jakością materiału szkółkarskiego.

Chcąc utrzymać ciągłość owocowania, producenci decydują się na pozostawienie starszych plantacji na kolejny sezon. Te uprawy powinny być jednak poddane szczegółowej lustracji i ochronie, natomiast w przypadku plantacji silnie uszkodzonych należy poddać je całkowitej likwidacji.

Warto podkreślić, że na plantacjach matecznych, od wiosny do końca sierpnia, konieczna jest profilaktyczna ochrona. Ponadto, przy zwalczaniu roztocza truskawkowca ważne jest zastosowanie opryskiwacza z dodatkowym strumieniem powietrza. Zaleca się stosować taką ilość cieczy użytkowej, by pokryć nią także najmłodsze liście. Przeciwdziałając występowaniu roztocza, eliminuje się jednocześnie przędziorka chmielowca.

Oprac. Joanna Radziewicz

Gdy rzepak zmienia kolor

(Top Agrar Polska 2012 nr 11, s.64-65)

Jesienią na liściach rzepaku można zaobserwować zmiany, które bardzo często są oznakami zaburzeń rozwoju. Warto więc dokonać przeglądu plantacji, aby odpowiednio wcześnie podjąć skuteczne działania zapobiegające.

Sucha zgnilizna kapustnych jest najpoważniejszą chorobą zagrażającą uprawom jesiennym. Pojawienie się jej symptomów w listopadzie wiąże się z koniecznością podjęcia właściwych czynności ochronnych wraz ze startem wegetacji.

Szary nalot grzybni po spodniej stronie liści oraz żółty na stronie wierzchniej, może być symptomem występowania mączniaka rzekomego. Choroba jest najbardziej groźna, gdy atakuje młode siewki.

Objawy niedoboru azotu uwidaczniają się poprzez początkowe bladnięcie, a następnie żółknięcie blaszek liściowych. W skrajnych przypadkach liście stają się czerwone. Z kolei fioletowy odcień liści to najczęstszy objaw braku fosforu. Szczególną ostrożność należy zachować, gdy objawy utrzymują się po ustaniu chłodów, a temperatura wzrasta do około 6⁰C.

Marmurkowe przejaśnienia liści mogą być symptomem niedoboru siarki i magnezu. Konieczne jest wtedy odpowiednie nawożenie preparatami zawierającymi brakujące składniki. Natomiast, jeśli objawom towarzyszą dziurki w liściach, można się spodziewać, że jest to efekt żerowania szkodników. W tej sytuacji nawożenie nie jest potrzebne.

Suche i prześwitujące plamy, bez widocznych skupisk owocników grzybów, mogą być spowodowane fitotoksycznym działaniem nawozów.

Oprac. Joanna Radziewicz

Lasy, leśnictwo

Szczegóły

Kategoria: Przegląd polskiej prasy rolniczej

Co może się zmienić w ustawie o lasach?

(Las Polski nr 23/2012, s. 20)

Pod koniec października 2012 r. do konsultacji społecz­nych trafił projekt założeń do nowelizacji ustawy o lasach. Ministerstwo Środowiska zrezygnowało w nim z wprowadzenia Rady Lasów Państwowych. Po okrojeniu jej kompetencji do opiniodawczo-doradczych, powołanie w kształcie przypominającym Kolegium LP stało się bezzasadne.

Projekt zawiera też rozwiązanie skierowane do gmin położonych na terenie parków narodowych. Pierwszy raz w prawie może się znaleźć także notka o stowarzyszeniach właścicieli lasów i to od razu z propozycją ich wspierania ze środków funduszu leśnego.

Część rozwiązań przypomina te z lat poprzednich. Tak jest z zatwierdzaniem planów urządzenia lasu przez dyrektora generalnego LP. Przed wprowadzeniem obecnej ustawy zatwierdzał je naczelny dyrektor LP. Wróci na przykład zapis na kształt nieobecnego art. 79, który, jako przepis przejściowy, regulował sytuację funkcjonowania nadleśnictw bez zatwierdzonych pul pieniężnych.

Czytaj więcej...

Przemysł spożywczy

Szczegóły

Kategoria: Przegląd polskiej prasy rolniczej

Czy stać nas na marnowanie żywności? / Bohdan Achremowicz

(Przemysł Spożywczy nr 10/2012, s. 45-46)

Problem marnotrawstwa żywności dotyczy konsumentów (powodują 42 proc. strat), producentów (39 proc.), handlowców (19 proc.). W Unii Europejskiej straty żywności wynoszą 89 mln t (w Polsce 9 mln t) rocznie. Parlament Europejski zamierza ograniczyć coroczną pomoc żywnościową o 60 mln euro. Podjęto również rezolucję o wzmożeniu działań mających na celu ograniczenia marnotrawstwa. Rok 2014 ma zostać ogłoszony „Europejskim rokiem przeciwdziałania marnotrawstwu żywności”.

Czytaj więcej...

Przemysł spożywczy

Szczegóły

Kategoria: Przegląd polskiej prasy rolniczej

Czy stać nas na marnowanie żywności? / Bohdan Achremowicz

(Przemysł Spożywczy nr 10/2012, s. 45-46)

Problem marnotrawstwa żywności dotyczy konsumentów (powodują 42 proc. strat), producentów (39 proc.), handlowców (19 proc.). W Unii Europejskiej straty żywności wynoszą 89 mln t (w Polsce 9 mln t) rocznie. Parlament Europejski zamierza ograniczyć coroczną pomoc żywnościową o 60 mln euro. Podjęto również rezolucję o wzmożeniu działań mających na celu ograniczenia marnotrawstwa. Rok 2014 ma zostać ogłoszony „Europejskim rokiem przeciwdziałania marnotrawstwu żywności”.

Czytaj więcej...

Ekologia i środowisko

Szczegóły

Kategoria: Przegląd polskiej prasy rolniczej

Bezwodna zagłada / Jan Wyganowski

(Ekogospodarka 2012 nr 10, s.42-44)

Woda zajmuje prawie 75 proc. powierzchni Ziemi, z czego tylko 1 proc. nadaje się do picia. Naukowcy przewidują, że do 2030 roku może być jej zbyt mało by zaspokoić potrzeby wszystkich mieszkańców naszej planety. Postępujące globalne ocieplenie sprawia, że coraz więcej terenów pustynnieje, a dostęp do wody pitnej jest bardzo ograniczony, czy wręcz niemożliwy. Odnotowano również dwukrotny wzrost jej zużycia, co wiąże się z wysychaniem podziemnych źródeł na skutek nadmiernej eksploatacji. Nie bez znaczenia jest również fakt, że wody powierzchniowe w coraz większym stopniu są zanieczyszczane przez człowieka. Bank Światowy ostrzega, że brak wody zagraża gospodarce oraz zdrowiu mieszkańców 80 krajów, szczególnie Afryki i Azji.

Tymczasem ogromne ilości wody pochłania przemysł i rolnictwo. W najbliższych latach popyt na ten surowiec będzie rósł, a podaż zmaleje, m.in. za sprawą mniejszych opadów, wzrostu temperatur, topnienia lodowców i zmiany przepływu rzek. Przeciętny mieszkaniec naszego kraju zużywa blisko 170-200 litrów wody dziennie, czyli ponad czterokrotnie więcej niż mieszkaniec Afryki.

Czytaj więcej...

Uprawa i nawożenie roślin

Szczegóły

Kategoria: Przegląd polskiej prasy rolniczej

Przewódki – specjalistki od późnych siewów / Jacek Daleszyński

(Top Agrar Polska 2012 nr 11, s.60-63)

W Polsce przewódkowe odmiany zbóż są nadal mało popularne, chociaż ich wysiew ma wiele zalet, jak chociażby lepsza jakość ziarna czy łagodzenie skutków suszy wiosennej, dzięki wykorzystaniu wody zgromadzonej w glebie podczas zimy. Ponadto, zboża przewódkowe są odporne na działanie niskich temperatur.

Decydując się na wysiew odmiany przewódkowej należy zadbać o staranne przygotowanie stanowiska. Przede wszystkim dobrze rozdrobnić i wymieszać resztki pożniwne na taką głębokość, by nie szkodziły wschodom oraz odpowiednio wzbogacić glebę w azot. Siew przewódek w listopadzie zapewnia z reguły korzystne warunki wilgotnościowe, a także stwarza roślinom warunki do bezpiecznego przezimowania. Pole najlepiej przygotować do siewu w ciągu dnia, kiedy zbyt wilgotne stanowiska mają szansę nieco się osuszyć i ogrzać. Gleba nie powinna być ani zbyt wilgotna, ani zbyt sucha.

Czytaj więcej...

Środowisko naturalne

Szczegóły

Kategoria: Przegląd polskiej prasy rolniczej

Zgniotek cynobrowy Cucujus cinnaberinus – rozmieszczenie, ekologia i problemy ochrony praz nowe stanowiska w Polsce / Adrian Smolis, Marcin Kadej, Jerzy M. Gutowski, Rafał Ruta, Maciej Matraj

(Chrońmy Przyrodę Ojczystą 2012 nr 5, s.332-346)

Zgniotek cynobrowy to chrząszcz z rodziny zgniotkowatych Cucujidae, objęty ochroną ścisłą i wpisany na Czerwoną listę zwierząt ginących i zagrożonych w Polsce. Jest gatunkiem wskaźnikowym dla sieci obszarów Natura 2000, a także jako jedyny przedstawiciel rodzaju, ujęty w kategorii NT (bliski zagrożenia) w światowej czerwonej księdze gatunków zagrożonych, opracowanej przez Międzynarodową Unię Ochrony Przyrody. Rodzaj Cucujus liczy 11 gatunków, z czego aż 7 występuje wyłącznie w Azji. Nasz kraj zamieszkuje zgniotek cynobrowy i nominatywny podgatunek zgniotka szkarłatnego, które różnią się od siebie ubarwieniem przedplecza i żuwaczek.

Czytaj więcej...